[11/9, 7:12 PM] ಸುಧಾ ಅಪ್ಪಾಜಿ: ಬಹಿಷ್ಕರಿಸು
ನಕಾರಾತ್ಮಕತೆಯ
ಬಾಳಿಗೊಳಿತು
1048ಪಿಎಂ28092022
*ಅಮುಭಾವಜೀವಿ ಮುಸ್ಟೂರು*
[11/9, 7:12 PM] ಸುಧಾ ಅಪ್ಪಾಜಿ: *ಮುರದ್ದಫ್ ಗಝಲ್*
ಈ ಬಗ್ಗೆ ಹೆಮ್ಮೆ++++++++++++++++
ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ನಾವೆಲ್ಲರೂ ಬರೆಯುವ
ರಾಜ್ಯ ಮತ್ತು ಜಿಲ್ಲಾ ೋಒ ಉಙಙಙಚಚಚಗಝಲ್ ಮುರದ್ಧಫ್ ಗಝಲ್. ಇದರಲ್ಲಿ
ಮತ್ಲಾ , ಶೇರ್ , ಕಾಫಿಯಾ, ರವಿ ಮಿಸ್ರ,( ದ್ವಿಪದಿ),
ರದೀಫ್ ಮತ್ತು ಮಕ್ತ ಅಡಕವಾಗಿರುತ್ತದೆ.
*ಮತ್ಲಾ*
ಇದು ಒಂದು ಗಝಲ್ನ ಮೊದಲ
ದ್ವಿಪದಿಯಾಗಿದೆ ಗಝಲ್
ದ್ವಿಪದಿಗಳಿಂದ ಮಾತನಾಡುತ್ತದೆ
ಮತ್ಲಾ ಎಂದರೆ ಇದರ ಉರ್ದು
ನಿಘಂಟಿನ ಅರ್ಥ ಉದಯವಾಗುವುದು ಅಥವಾ
ಆರಂಭಿಸುವುದು
ಇದರ ಮೊದಲ ಸಾಲು ಮತ್ತು
ಎರಡನೇ ಸಾಲು ಎರಡರಲ್ಲೂ
ರದೀಫ್ ಮತ್ತು ಕಾಫಿಯಗಳಿ
ರುತ್ತವೆ ಒಂದು ಮಾತ್ಲಾ ಆಗಲು
ಕಾಫಿಯ ಮತ್ತು ರದೀಫ್ ಗಳು
ಸಮತೂಕದಲ್ಲಿ ಒಂದೇ ಮಾಪನದಲ್ಲಿ ಬರಬೇಕೆಂಬ
ನಿಯಮವಿದೆ
ಉದಾಹರಣೆಗೆ ನನ್ನ
ಗಝಲ್ ನ ಮತ್ಲಾ ನೋಡಿ
ಬಡವನ ಕೂಗಿಗೆ ಮರಳಿ
ಬರುವ ಅಧಿಕಾರಿ *ನಡೆಯು*
ಆಸರೆ ಆಗುವುದೇ
ಒಡಲ ಧ್ವನಿಗೆ ಬಾಗಲು ನಿವೇದನೆ *ಎಡೆಯು*
ಆಸರೆ ಆಗುವುದೇ
ಇದರಲ್ಲಿ ಗಮನಿಸಬೇಕಾದ ಅಂಶ ಕಾಫಿಯಾ ನೋಡಿ
*ನಡೆಯು* ಮತ್ತು *ಎಡೆಯು*
ಎಂಬ ಪ್ರಾಸಗಳು ಸಮಾನ
ತೂಕದಲ್ಲಿ ಮಾತನಾಡುತಿವೆ
ಆಗಬಹುದೇ ಆಗಬಹುದೇ
ಎಂಬ ಒಂದೇ ಅಕ್ಷರಗಳ ಗುಂಪು ಪುನರಾವರ್ತಿತ ಆಗಿದೆ
ಹೀಗೆ ಒಂದು ಮತ್ಲಾ ಆಗಬೇಕಾದರೆ ಕಾಫಿಯ ಗಳು
ಸಮಾನಾಂತರವಾಗಿ ಬರಬೇಕು
*ಶೇರ್:*
ಶೇರ್ ಎಂದರೆ ಗಝಲ್ನ ದ್ವಿಪದಿ
ಒಂದು ಗಝಲ್ನ ಐದು ದ್ವಿಪದಿಗಳಿದ್ದರೆ ಮೊದಲ ದ್ವಿಪದಿ
ಮತ್ಲಾ ಆದರೆ ಉಳಿದ ದ್ವಿಪದಿಗಳು ಶೇರ್ ಆಗಿರುತ್ತವೆ
ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಒಂದು ಗಝಲ್ನಲ್ಲಿ ಐದು ದ್ವಿಪದಿಗಳಿದ್ದರೆ
ಮೊದಲ ಮತ್ಲಾ ಉಳಿದ ಮೂರು ದ್ವಿಪದಿ ಶೇರ್ ಹಾಗೂ
ಕೊನೆಯ ದ್ವಿಪದಿ ಮುಕ್ತಾ ಆಗುವುದು ಏಕೆಂದರೆ ಕೊನೇ
ದ್ವಿಪದಿಯಲ್ಲಿ ಕವಿಯ ಹೆಸರು
ಸೇರಿಕೊಂಡಿರುತ್ತದೆ
ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ದ್ವಿಪದಿ ಯಲ್ಲಿ
ನೆನಪಿಡಬೇಕಾದ ಅಂಶಗಳು
ಮಿಸ್ರ ಅಂದರೆ ಒಂದು ಪೂರ್ಣ
ವಾಕ್ಯ ಮತ್ತು ಅನಂತರ ಬರುವ
ಪೂರ್ಣ ವಾಕ್ಯದಲ್ಲಿ ರದೀಫ್
ಕಾಫಿಯಾಗಳು ಕಡ್ಡಾಯ
ಒಂದು ದ್ವಿಪದಿಯ ಮೊದಲ ವಾಕ್ಯ ಅಥವಾ ಪಂಕ್ತಿಯಲ್ಲಿ
ರದೀಫ್ ಕಾಫಿಯ ಇರುವುದಿಲ್ಲ
ಆದರೆ ಎರಡನೇ ಪಂಕ್ತಿಯಲ್ಲಿ
ರದೀಫ್ ಕಾಫಿಯಾ ಇರಲೇಬೇಕು
ಇಂತಹ ದ್ವಿಪದಿಯನ್ನು ಶೇರ್
ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ.
*ಕಾಫಿಯಾ:*
ಕಾಫಿಯಾ ಎಂದರೆ ಉರ್ದು
ಪದದ ಅರ್ಥ ಬದಲಾಗಲು
ಅಥವಾ ಹೋಗಲು ತಯಾರಾಗಿರುವಂತಹ ಪ್ರಾಸ
ಅಂದರೆ ಒಂದು ಗಝಲ್ನ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ದ್ವಿಪದಿ ಯಲ್ಲಿ
ಸ್ಥಾಯಿಯಲ್ಲದ ಅಕ್ಷರಗಳ
ಗುಂಪಿನೊಂದಿಗೆ ಬೇರೆ ಬೇರೆ
ಅರ್ಥ ಸಂದೇಶ��
[11/9, 7:12 PM] ಸುಧಾ ಅಪ್ಪಾಜಿ: ಕಾಫಿಯಾ:*
ಕಾಫಿಯಾ ಎಂದರೆ ಉರ್ದು
ಪದದ ಅರ್ಥ ಬದಲಾಗಲು
ಅಥವಾ ಹೋಗಲು ತಯಾರಾಗಿರುವಂತಹ ಪ್ರಾಸ
ಅಂದರೆ ಒಂದು ಗಝಲ್ನ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ದ್ವಿಪದಿ ಯಲ್ಲಿ
ಸ್ಥಾಯಿಯಲ್ಲದ ಅಕ್ಷರಗಳ
ಗುಂಪಿನೊಂದಿಗೆ ಬೇರೆ ಬೇರೆ
ಅರ್ಥ ಸಂದೇಶಗಳನ್ನು ಕೊಡುತ್ತಾ ಬದಲಾಗುತ್ತಾ ಹೋಗುತ್ತದೆ ಆದರೆ ರದೀಫ್
ಮಾತ್ರ ಬದಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ
ಕಾಫಿಯಾ ಎಂದರೆ ಹಿಂದೆ ಬರುವ
ಅಥವಾ ಅನಂತರ ಬರುವ ಪ್ರಾಸವೆಂದಥ೯ ಹೀಗೆ ಬೇರೆ ಬೇರೆ ಅಕ್ಷಗಳ ಗುಂಪಿನೊಂದಿಗೆ
ಸಮಾನ ತೂಕದಲ್ಲಿ ಬದಲಾಗುತ್ತಿರುವ ಪ್ರವಾಸವನ್ನು ಕಾಫಿಯಾ ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ ಗಝಲ್ ಕಾರರು
ನೆನಪಿಡಬೇಕಾದ ಅಂಶವೆಂದರೆ
ಕಾಫಿಯಾ ಎಂಬುದು ಒಂದು
ಗಝಲ್ನ ಉಸಿರಿನಂತೆ ಒಂದು
ದೇಹದ ಹೃದಯದಂತೆ ಕೆಲಸ
ಮಾಡುತ್ತದೆ ಕಾಫಿಯಾ ಗಝಲ್
ಕೇಂದ್ರಬಿಂದು ಆಗಿದೆ ಕಾಫಿಯ
ಇಲ್ಲದೇ ಗಝಲ್ ಖರಾಖಂಡಿತವಾಗಿ ಆಗುವುದೇ
ಇಲ್ಲವೆಂದು ಗಝಲ್ ಪರಿಣತರು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ
ಕಾಫಿಯ ಇಲ್ಲದೇ ಗಜಲ್ ಆಗುವುದಿಲ್ಲ ಆದರೆ ರದೀಫ್ ಇಲ್ಲದೆ ಗಝಲ್ ಆಗಬಹುದು
*ರವಿ:*
ಒಂದು ಗಝಲ್ ಆಗಲು ಕಾಫಿಯ ಎಷ್ಟು ಮುಖ್ಯವೋ
ಅಷ್ಟೇ ಮುಖ್ಯವಾದದ್ದು ರವಿ. ರವಿ ಎಂದರೆ ಪ್ರತಿಯೊಂದು
ಕಾಫಿಯಾ ಆರಂಭದ ಮೊದಲ ಪದದ ಕೊನೆ ಅಕ್ಷರ . ಅದು
ಒಂದೇ ಆಗಿರುತ್ತದೆ
ರವಿಯಿಲ್ಲದೇ ಕಾಫಿಯ ಆಗುವುದಿಲ್ಲ
*ರದೀಫ್:*
ಇದು ಒಂದು ಗಝಲ್ ನ ಎಲ್ಲಾ
ದ್ವಿಪದಿಗಳಲ್ಲಿ ಬರುವ ಒಂದೇ
ಅಕ್ಷರಗಳ ಅಂದರೆ ಬದಲಾಗದ
ಅಕ್ಷರಗಳ ಗುಂಪಾಗಿದ್ದು ಪ್ರತಿಯೊಂದು ದ್ವಿಪದಿ ಯಲ್ಲಿ
ಪುನರಾವರ್ತಿತ ಆಗುತ್ತದೆ
ರದೀಫ್ ಇಲ್ಲದೇ ಗಝಲ್ ಆಗಬಹುದು ಆದರೆ ಒಂದು
ಮುರದ್ದಫ್ ಗಝಲ್ ಆಗಲು
ರದೀಫ್ ಅವಶ್ಯಕ
ರದೀಫ್ ಇರುವುದರಿಂದ
ಗಝಲ್ ಗೇಯತೆ ಹೆಚ್ಚವುದೆಂದು
ಬಲ್ಲ ಗಝಲ್ ಪಂಡಿತರು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ
*ಮಿಸ್ರ:*
ಮಿಸ್ರ ಎಂದರೆ ಒಂದು ಗಝಲ್
ಸಂಪೂರ್ಣ ವಾಕ್ಯ ಒಂದು
ಗಝಲ್ ನಲ್ಲಿ ಐದು ದ್ವಿಪದಿಗಳಿದ್ದರೆ ಹತ್ತು ಮಿಸ್ರಗಳು
ಆಗುತ್ತವೆ ತಾನು ಹೇಳಬಯಸುವ ವಿಷಯವನ್ನು
ಕವಿಯು ಆ ವಾಕ್ಯವನ್ನು
ತುಂಡರಿಸದೇ ಹೇಳಿ ಮುಗಿಸುವ
ಸಾಮಥ್ಯ೯ ಹೊಂದಿರುತ್ತಾನೆ.
ಮೊದಲ ಮಿಸ್ರಕೆ ಎರಡನೇ
ಮಿಸ್ಟರ್ ಪುಷ್ಠಿ ನೀಡುತ ತನ್ನೊಂದಿಗೆ ಸೇರಿಸಿಕೊಂಡು
ಜೋಡಿಯಾಗಿ ಹೋಗುತ್ತಿರುತ್ತದೆ ಆದರೆ ಎರಡೂ ಚರಣ ಪರಿಪೂರ್ಣ
ಆಗಿರುತ್ತವೆ ಇಂತಹ ಒಂದು
ಸಂಪೂರ್ಣ ವಾಕ್ಯವನ್ನು ಮಿಸ್ರ
ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ
*ಮಕ್ತಾ*
ಇದರ ನಿಜವಾದ ಅಥ೯ ಕೊನೆಗೊಳಿಸುವುದು ಅಥವಾ
ಮುಕ
[11/9, 7:12 PM] ಸುಧಾ ಅಪ್ಪಾಜಿ: *ಮಕ್ತಾ*
ಇದರ ನಿಜವಾದ ಅಥ೯ ಕೊನೆಗೊಳಿಸುವುದು ಅಥವಾ
ಮುಕ್ತಾಯಗೊಳಿಸುವುದು
ಇದರಲ್ಲಿ ಕವಿಯ ಹೆಸರು ಅಥವಾ ಕಾವ್ಯನಾಮ ಇರುತ್ತದೆ
ಉರ್ದುವಿನಲ್ಲಿ ಇದಕ್ಕೆ ತಖಲ್ಲುಸ್ ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ ಕೊನೆಯ
ದ್ವಿಪದಿ ಯಲ್ಲಿ ಕವಿಯು ತನ್ನ
ಹೆಸರು ಸೇರಿಸಿ ಬರೆದು ಗಝಲ್
ಮುಕ್ತಾಯಗೊಳಿಸುವುದಕ್ಕೆ ಮಕ್ತಾ ಎನ್ನುವರು.
ಕೊನೆಯ ದ್ವಿಪದಿಯ ಮೊದಲ
ವಾಕ್ಯದಲ್ಲಾದರೂ ಹೆಸರಿಸಬಹುದು ಅಥವಾ ಎರಡನೇ ವಾಕ್ಯದಲ್ಲಾದರೂ
ಹೆಸರಿಸಬಹುದು
ಮುರದ್ದಫ್ ಗಝಲ್
ಮತ್ಲಾ ದಿಂದ
ಆರಂಭವಾಗಿ ಮಕ್ತಾ ದೊಂದಿಗೆ ಅಂತ್ಯವಾಗುತ್ತದೆ
*ಗಣೇಶ ಪ್ರಸಾದ ಪಾಂಡೇಲು*
